Apocalypsis

To jest dziwna spráwá skrytych tájemnic Páńskich, ktore Janowi świętemu, gdy był wygnan prze wyznánie wiáry świętej ná wysep ktory zwano Patmos, przez widzenia i przez Anjoły rozlicznie zwiástowáne były

Mikołaj Rej

Edycja krytyczna dzieła wydanego drukiem w 1565 r. w Krakowie przez Macieja Wirzbiętę

Redakcja naukowa: Wojciech Kriegseisen

Opracowanie: Marta M. Kacprzak, Sebastian Kawczyński, Janusz T. Maciuszko, Izabela Winiarska

Edycja, którą oddajemy w ręce czytelników, przygotowana została przez zespół, w skład którego weszli przedstawiciele kilku dyscyplin: historii języka polskiego i literatury polskiej, teologii, a także dziejów religijności oraz stosunków wyznaniowych. Efektem naszej pracy jest nie tylko opracowanie Rejowego tekstu, ale także kilka studiów, które zdecydowałem się zamieścić tutaj jako swego rodzaju wprowadzenie do lektury niełatwego tekstu Apocalypsis, a także w nadziei, że staną się też przyczynkiem do dalszych nad nim badań. Autorki i autorzy tych studiów – Marta M. Kacprzak i Izabela Winiarska opracowały tekst oraz opatrzyły go wprowadzeniami: historycznoliterackim oraz językoznawczym i edytorskim, Janusz T. Maciuszko zajął się analizą teologiczną dzieła, a Sebastian Kawczyński uzupełnił je komentarzami historycznymi. Wydawnictwo to traktujemy jako edycję ważnego tekstu źródłowego, który oddajemy do dyspozycji wszystkim zainteresowanym, przede wszystkim historykom kultury, religijności, języka i literatury polskiej, a także historyków myśli teologicznej oraz idei.

(z Wprowadzenia Wojciecha Kriegseisena)

Apocalypsis pióra Mikołaja Reja jest jego ostatnią pracą stricte teologiczną. Ukazała się w 1565 r. – cztery lata przed śmiercią poety. Nagłowiczanin, opromieniony sławą wcześniejszych prac teologicznych, a zwłaszcza Postylli, jeszcze raz zdecydował się zabrać głos jako tłumacz i komentator tekstu biblijnego. Książka była tłoczona w krakowskim warsztacie Macieja Wirzbięty i nosiła pełny tytuł: Apocalypsis. To jest dziwna sprawa skrytych tajemnic Pańskich, ktore Janowi świętemu, gdy był wygnan prze wyznanie wiary świętej na wysep, ktory zwano Patmos, przez widzenia i przez Anjoły rozlicznie zwiastowane były. Tytuł dzieła nawiązuje do założenia teologicznego pracy, na której Rej się wzorował. Apocalypsis nie jest bowiem tekstem w pełni oryginalnym i samodzielnym, ale stanowi polską adaptację opracowania Henryka Bullingera.

(z Wprowadzenia Janusza T. Maciuszki)